مکتب رئالیسم

بسم الله الرحمن الرحیم

اوستا چطور مکتوب شد؟

بنابر روایت پارسیان¹، اردشیر اول پس از جلوس، هیربدان هیربد - میتوان با موبد موبدان الان یکسان گرفت - تنسر را فرمان داد که متون پراکنده اوستای اشکانی را جمع و تألیف کند، تا آن را کتاب رسمی و قانونی قرار دهند. شاپور اول پسر اردشیر چون به شاهی نشست، کتب علمی راجع به طب و نجوم و حکمت را از هندی و یونانی و سایر السنه گرفته، به کتاب دینی الحاق نمود. اما بلاشک این روایت بدین صورت صحیح نیست و به عقل درست تر می اید که بگوییم کتبی، که الحاق کردند، نتیجه قرایح دانشمندان ایرانی بوده، که در تحت تأثیر نفوذ یونانی نگاشته بودند، اما نفوذ هند در آن آثار ظاهراً در ازمنه متأخر رسوخ کرده است.

به فرمان شاپور رونوشتی از اوستای تنسر در معبد آذر گشنسپ در شیز [یعنی گنزک در ناحیه شیز آذربایجان] نهادند، اما مجادلات و اختلافات مذهبی به پایان نرسید و شاپور دوم برای ختم این گفتگوها مجمعی به ریاست مهرسپندان، که موبد بزرگ بود، تشکیل داد. این انجمن متن صحیح و قطعی اوستا را تصویب کرد و آن را به بیست و یک نسک یا کتاب تقسیم نمود، که معادل عدد کلمات دعای مقدس یثااهوویریو باشد. بنابر سنت، آدرباد برای اثبات اینکه اوستای مذکور به این صورت نص صحیح است، خود را به معرض امتحان (ور = ordalie) آتش در آورده رخصت داد، تا فلز گداخته بر سینه او ریزند.

1 : دو روایتی، که در کتاب سوم و چهارم دینکرد مسطور است، اهمیت خاصی دارد. اما نکات راجع به اوستای هخامنشی محققاً مجعول است. باقی مطالب این دو روایت ظاهراً تا حدی آمیخته با افسانه است. مقایسه شود با ضمیمه اول این کتاب.

ترجمه ایران در زمان ساسانیان[نسخه ویراستاری شده ]، پروفسور کریستین سن، صفحات 100 و 101

متن فوق چند نکته مهم داشت:

1 : اوستا در زمان اشکانیان مجموعه ای از نوشته های پراکنده بوده است. اما در زمان ساسانیان آنرا جمع آوری کرده اند ، این خود احتمال تحریف  اوستا را میدهد .

2 : تقسیم این اوستا مورد تأیید همگان نبوده و در آن اختلاف بوده است .

3 : کتبی را به این اوستا اضافه کردند که به هیچ عنوان ربطی به زرتشت نداشته و از دانشمندان دیگر آنهم تحت تأثیر یونانی ها بوده است .

نتیجه: جدای از رؤیا پردازی زرتشتیان (ریختن فلز گداخته) این مهم نشان دهنده اختلاف در این اوستا بوده است و اینکه اوستا را از نوشته های پراکنده جمع آوری کردند خود نشان دهنده این است که آیا تمام آن نوشته ها به عنوان اوستا در زمان اشکانیان بودند و یا خود زرتشتیان هر چه را که میخواستند به عنوان اوستا جمع آوری میکردند ؟ . انچه که معلوم است این است که به هیچ عنوان یک کتاب واحد به عنوان اوستا وجود نداشته است پس زرتشتیان ساسانی خود اینکار را کردند یعنی نوشته هایی را به عنوان اوستا جمع اوری کردند و دلیل اختلاف نیز همین بوده است، چرا که موبدان سلیقه ای رفتار کردند. پس اوستا یک کتاب دینی نبوده و زاده ذهن یک سری نویسنده و ماحصل چندین قرن است.