مکتب رئالیسم

قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ

مکتب رئالیسم

قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ

مکتب رئالیسم
آخرین نظرات

۳۵ مطلب با موضوع «فلسفه دین» ثبت شده است

بسم الله الرحمن الرحیم

 

چندیست به سبب راه اندازی دوباره گشت ارشاد نام یک روحانی معلوم الحال بعضاً در بخشی از فضای مجازی که متعلق به گرایشات سیاسی خاصی هست به چشم میخورد. این فرد یعنی حجت الاسلام حسین سوزنچی که از صدا و سیما تا کانال های یک جریان خاص سیاسی رد پایش دیده میشود جزء مدافعین رویکرد جمهوری اسلامی در زمینه حجاب است. من به قدر کافی ناظر به این مقوله سخن گفته و نقدهای جدی را بیان کرده ام و اگرچه در حدود وجوب حجاب متمایل به مشهور فقهای شیعه و سنی هستم اما این دلیل نمیشود ادعاهای بشدت سست را که آشکارا آیات کلام خدا را وارونه میکنند نادیده بگیرم. این فرد به اصطلاح حکومتی در بخشی از نقد خود با عنوان «بررسی نظر دکتر کدیور درباره حجاب شرعی» پاسخی مثلاً به یکی از نقدهای حجت الاسلام کدیور داد که بطرز عجیبی ناشیانه و بی اعتبار بود.

۲ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ ارديبهشت ۰۳ ، ۱۸:۵۶

بسم الله الرحمن الرحیم

 

غالباً در فضای مجازی توسط هردو گروه خداباوران و خداناباوران تفکرات آتئیستی به نفی هرگونه امر ماوراء الطبیعه و بعبارتی تأیید کامل طبیعت گرایی روش شناختی تعبیر میشود. طبیعت گرایی روش شناختی معتقد است هرآنچه هست در همین طبیعت مادی میباشد که پیش روی ماست و بواسطه علوم تجربی در آن کند و کاو میکنیم. این دیدگاه که بر حسب عدم مطالعه و پژوهش پدید آمده صرفاً تعریف یکی از چارچوب های فکری جهان بینی آتئیسم است. اینی هم که مشاهده میکنید خداناباوران ایرانی غالباً روی آن مانور داده و سعی دارند آتئیسم را ماحصل مدرنیته بیان کنند بدلیل این است که میخواهند رابطه عِلی [علت و معلولی] بین گسترش و پیشرفت چشمگیر علم در قرون اخیر با اعتقاد به جهان بینی آتئیسم پدید بیاورند.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ ارديبهشت ۰۳ ، ۲۲:۴۰

بسم الله الرحمن الرحیم

 

یکی از نقطه عطف های تلاقی و درگیری آراء مشدد مابین تمامی سلایق فکری ایرانیان اعم از باستانگرا و باستان پرست و سلطنت طلب و جمهوری خواه برانداز و انقلابی و تجزیه طلب و... خلاصه هر نوع جبهه و تز فکری، مبحث حجاب اجباری در کشور ایران میباشد. من پیشتر بطور مفصل به این مقوله پرداخته ام که اینجا به جهت سهولت لینک هایش را قرار میدهم و در این پست میخواهم بعنوان تکلمه از جهت فقهی-جامعه شناسی به مقوله حجاب بصورت نیمه تفصیلی بپردازم.

توجه داشته باشید که اینجا من در مقام نقد هستم نه بیان حکمی قطعی، بنظرم بطور کل ابهام در این موضوع تا زمان ظهور حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باقی بخواهد ماند و اصراری بر یقینی بودن نظری که اینجا مطرح میکنم ندارم، در عین حال نسبت به نظریه مخالف نیز دارای وجاهت فقهی و منطقی مُکفی مادامی که منضم به قول یا فعل صریح معصوم نشود نیست که آنهم موکول به زمان ظهور است.

۱ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۳ ، ۰۰:۱۴

بسم الله الرحمن الرحیم

 

بر اساس آیه 96 سوره آل عمران بیت الله الحرام در مکَّة المکرَّمة اولین معبدیست که خداوند برای نیایش و پرستش خود توسط مردم بر روی زمین قرار داد. در متن این آیه یک نکته نهفته است و آن اینکه بنابر آیات شریفه 127 سوره بقره و 37 سوره ابراهیم و 26 سوره حج، حضرت ابراهیم خلیل الله (علیه السلام) بهمراه فرزندشان حضرت اسماعیل (علیه السلام) یا بنا کننده و یا تجدید بنا کننده کعبه بوده اند. از طرفی دیگر این مقوله بوضوح با محتوای آیین زرتشت در دو وجه دارای تضاد است.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ فروردين ۰۳ ، ۲۱:۱۲

بسم الله الرحمن الرحیم

 

اگر از هر مسلمان اهل دانشی که توفیق جدال أحسن با مخالفین آیین حنیف حضرت ابراهیم خلیل الله (علیه السلام) را یافته بپرسند پر تکرار ترین و مورد استفاده ترین شبهات توسط ضد اسلام ها (اعم از باستان پرست و خداناباور و...) چیست قطع به یقین دو شبهه کودک همسری با محوریت سن ازدواج بانو عایشه و کشتن کفار با محوریت آیه پنجم سوره توبه را برخواهد شمرد. گرچه در وبسایت ها و کانال های مرتبط با پاسخگویی دینی سعی شده به این شبهات پاسخ داده شوند و خب تا جایی که من دیدم اکثراً فاقد آگاهی بوده و عدم آشنایی فرد پاسخگو با مبانی شبهه را میرسانند (بعنوان مثال بنگرید به این لینک از اسلام کوئست [اینجا] که سعی کرده سن ازدواج پیامبر با بانو عایشه را بالای نه سال نشان دهد اما توجه نداشته مگر این عمل پیامبر بر اساس فتاوای اکثریت فقهای شیعه و سنی ولو کراهت داشته که نیاز به نفی روایات در این رابطه باشد؟! یعنی بدون پرداختن به آن مبنا که مشخصاً شبهه بر رویش بنا شده روی به پاک کردن صورت مسئله آورده است).

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ فروردين ۰۳ ، ۲۲:۵۵

بسم الله الرحمن الرحیم

 

یکی از مواردی که بشدت دیده شده برخی فقها و مفسرین قرآن علی الخصوص در دوران معاصر از آن بشدت دفاع میکنند برتری مقام امامت ائمه مؤمنین نسبت به مقام نبوت است. در اینجا بر اساس ظاهر آیات قرآن به ثبوت میرسانم این دیدگاه کاملاً اشتباه بوده و ایشان مجبور به تأویل به رأی برای موجه نشان دادن این دیدگاه شده و به روایات مظنون به جعلی دست یازیده اند که در تضاد با کلام الله میباشند. تمام اینها هم بخاطر این است که ائمه اطهار (علیهم السلام) را در حالتی غلو گونه به سبب علاقه زیاد به ایشان در نهایت در جایگاهی برتر از تمام 123 هزار و 999 نبی نشان بدهند!. البته از جهاتی مشابه ازین دست عقاید در آیین های گذشتگان و یا حاضران هم بوده و هست، بعنوان مثال در نظر یک مسیحی حضرت عیسی یا یک یهودی حضرت موسی و یا یک بت پرست و بودیست و بهدین و... ایزدان هندو و بودا و حضرت زرتشت برتر از تمامی انسان های عالم اند!.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ فروردين ۰۳ ، ۱۶:۵۲

بسم الله الرحمن الرحیم

 

از زمانی که کودک بودم خاطرم هست نشانه شاخص اعمال شبهای قدر دعای جوشن کبیر بود و مستجاب شدن حاجت بعضاً منوط به خواندن این دعا عنوان میشد. لکن بر اساس جست و جوی کوتاه و ساده ای که اخیراً کردم متوجه شدم سندیت این دعا بشدت محل خدشه است بگونه ای که بهیچ عنوان نه کرامت استجابت دعا را دارد و نه کرامات خاص دیگری را میتوان برایش بر شمرد (بنگرید به اینجا و اینجا) البته بعنوان یک دعای عادی بر اساس نیت خواننده و نیز اهتمامش به متن دعا که در برخی قسمت ها حاوی متن خوبی نیز میباشد میتواند مؤثر بوده و چه بسا تأثیر در خور توجهی هم داشته باشد اما اینکه کرامات خاصی بطور پیش فرض برایش متصور شویم خیر.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ فروردين ۰۳ ، ۲۲:۰۷

بسم الله الرحمن الرحیم

 

پیشتر طی دو پست به بیان تفسیری بر خلاف تفسیر مشهور از عنوان کافر حربی در دین مبین اسلام و حاشیه مربوط به جزیه که مربوط به آن میشد پرداخته بودم [بنگرید به اینجا و اینجا] و جدای از آن طی سلسله پست هایی بررسی انتقادی نسبت به برخی از دیدگاه های فقهی خیل بزرگی از فقهای امامیه و اهل تسنن داشتم مثل مورد اعتبار شهادت زنان و... الخ [البته تمامی این موارد برای اولین بار نقد نشده و فقهای مدافع خود را پیشتر داشته و دارند و مقالات و بعضاً کتبی حاوی مطالبی در نقد آن آراء به رشته تحریر در آمده است، لکن عقیده خیلی از فقها در عصر غیبت معصوم بنظر میرسد بر خلافشان بوده]. بعداً این پرسش در ذهنم بوجود آمد که اگر در آیین های شرک آمیز و نیز ابراهیمی قبل از اسلام، از میان رفتن معلومات نبی و یا تحریف متن دین باعث انحطاط اکثریت میشد در دین مبین اسلام وقتی کلام الله تحریف نشده چه چیزی باعث پدید آمدن این انحطاط میشده است؟!.

۱ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ فروردين ۰۳ ، ۲۲:۱۰

بسم الله الرحمن الرحیم

 

پیشتر در اینجا طی بحث نسبتاً مفصلی عنوان کرده بودم که تلقی مشهور از کافر حربی نزد اکثریت غالب فقهای متأخر بنظر میرسد نمیتواند صحیح باشد و در حال حاضر هم دیگر فقیه مطرحی حاضر به دفاع از آن عقیده نیست و از قضا در آراء فقهایی همچون رهبری قرینه هایی در تضاد با آراء مشهور فقهای سابق به چشم میخورد. بر اساس نتیجه بحثی که در مقوله کافر حربی استخراج میشود یک اشکال پدید می آید و آن اینکه اگر کفار غیر اهل کتاب نباید بالاجبار مسلمان بشوند پس چگونه می بایست با ایشان در جامعه اسلامی رفتار کرد بخصوص وقتی جزیه فقط از کفار اهل کتاب در قالب کافر ذمی (اهل ذمه) اخذ میشده است؟!، من نام این اشکال را که پارادوکس جزیه مینامم.

برداشت متفاوتی را که در این پست از وبلاگ به منظور حل این اشکال بدنبال تبیین آن هستم گرچه قطعی نمیدانم لکن بنظرم با توجه به ادله ای که شرح خواهم داد بی اعتبار نیست.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ بهمن ۰۲ ، ۲۳:۳۵

بسم الله الرحمن الرحیم

 

آقای دکتر گیلوایی از کتاب خودشان سه مدل فکری و نگاه کلی به مقوله عقل و دین را مطرح و سپس به نقد اجمالی هریک و بیان دیدگاه موجه از منظر خودشان میپردازد:

گزارشی از نشست بررسی کتاب «نظریه ای در باب دین و شادی؛ دین تاریخی و مهار دوگانه شادی» حسن محدثی گیلوایی نویسنده و پژوهشگر دین در توضیح گرایش بازسازی گرایی دینی میگوید:

بازسازی گرایی دینی برابر است با پذیرش تجدید نظر در تفکّر سنّتی و شکستن قالب های قدیمی دین و ارایه طرحی نو در چارچوب های جدید به طوری که محتوای دین محفوظ بماند.

وی سه مدل را برای گرایشهای دینی در ایران امروزی مطرح میکند:

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ دی ۰۲ ، ۲۳:۰۹

بسم الله الرحمن الرحیم

 

ویرایش شده در فروردین ماه 1403

اصل بقا و بقای بهتر (کیفیت بقا) انگیزه عمل به اخلاقیات و تولید آنها در تفکرات مبتنی بر ادیان غیر الهی و یا لائیک (بی دین) هست. تفاوت اخلاقیات دینی و غیر دینی در اینجاست که در دین چهارچوب/چارچوب اخلاقیات توسط اصل بقا تولید نمیشود و خالق تعیین کننده هست نتیجتاً مطلق اند (میتوان آنها را همان احکام اولیه در نظر گرفت) اما در داخل چهارچوب انسان آزاد است بنابر عقل و منطق و اصل بقا و... اخلاقیات را تعیین بکند، لکن در جهان بینی غیر دینی بقا و بقای بهتر تولید کننده اخلاقیات هستند و بطور کل نسبی بنظر میرسند. اما در فلسفه اخلاق دینی هم یکی از وجوه مهم عمل به اخلاقیات همان بقا و بقای بهتر خواهد بود، مگر نه اینکه بهشت و جهنم هم هردو بقای انسان را تحت الشعاع قرار میدهند؟! یا اساسا اینکه خداوند به کرات در قرآن از عناوین «سریع العقاب» یا «یوم الحساب» یا... استفاده کرده جز این نیست که خواسته انگیزه بقای بهتر در بهشت، در مقابل بقایی به بدترین شکل ممکن در جهنم را بواسطه اعمال آدمی به او بدهد و بقای انسان را برای موجه بودن عمل به انجام اعمال دینی مطرح کند؟!؛ نیز اضافه کنید آیات متعدد کلام الله کریم که از انسان هایی که خدا ترس هستند به کرات یاد کرده است، ترس از خداوند دلیلی جز این دارد که بقا و بطور کل هستی انسان در گرو خواست و اراده ذات أقدس الهیست؟.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ دی ۰۲ ، ۲۲:۰۳

بسم الله الرحمن الرحیم

 

زمانی فردی به بنده حقیر گفت که من مشابه اقیانوسی با عمق یک انگشت دست هستم و دلیلش هم این بود که علیرغم اطلاعات زیادی که در حوزه های مختلف اعم از زیست شناسی و فیزیک و فلسفه ذهن و... دارم (البته از حوزه مطالعاتی آیین زرتشت و تاریخ ایران باستان و اسلام من بی خبر بود) اما در هیچ یک بصورت عمیق وارد نشدم [مثلاً در حد یک فیلسوف یا نزدیک به یک دانشجوی مثلاً دکترای فیزیک یا...]. من در پاسخ متذکر شدم چیزی که من هستم کاملاً عادیست و هر انسانی باید به این سطح از معلومات دست پیدا بکند، اما اینکه در کدام حوزه بصورت تخصصی و عمیق وارد شود بر عهده خودش است. گرچه در حوزه ایران باستان کاملاً عمیق وارد شدم و شش سال است کار میکنم. دلیلش هم مشخص است، تمامی این حوزه ها به مقوله علم و دین برمیگردند.

علامه حسن زاده آملی سخن درخور توجهی اینجا دارند و میگویند:

بدون تعصّب مذهبی، حاشا و کلّا، بنده خودم در یکی از نوشته‌هایم عنوان کرده‌ام و گفته‌ام که من از دین درآمدم و دوباره دین را قبول کردم. خواه مردم بپذیرند، خواه نپذیرند. بنده، بله بنده، حسن زاده آملی از دین بدر آمدم و دوباره دین را پذیرفتم. بنده دین آبایی ندارم، دین تقلیدی و طایفه‌ای ندارم، من اثنی عشریه به تحقیق شدم، نه به تقلید (منبع: بنگرید به اینجا).

۱ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ دی ۰۲ ، ۱۴:۳۹

بسم الله الرحمن الرحیم

 

پیشتر طی دو یادداشت نشان داده بودم اساساً هیچ ایرادی به مقوله برده داری در تاریخ دین مبین اسلام وارد نیست. در این یادداشت کوتاه میخواهم به وجهی از احکام برده و مالک بپردازم که بنظرم تا حدی مغفول مانده است. 

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۰۲ ، ۱۴:۱۵