هول مستند سازی و عوارض آن!!
بسم الله الرحمن الرحیم
اگرچه پس از بیان آتش به اختیار توسط رهبر معظم انقلاب انصاف است که مستندهای خوبی ساخته شد لکن برخی از آنها به موضوع مستند بهیچ عنوان بطور مناسب و درست نپرداخته اند، سخن در رابطه با مستندهایی است که شاید نیتشان خوب بوده لکن در عمل درست رفتار نکردند و نتوانستند جوانب مربوطه را پوشش دهند. موارد را یک به یک بیان میکنیم:
1. مستند قائم مقام: مستندی که متأسفانه یک وجه بزرگ و مهم در رابطه با حجت الاسلام منتظری را خالی گذاشته است و آن ماجراهای مربوط به اختلاف منتظری با شهید بزرگ انقلاب سید اسد الله لاجوردی است که بعنوان نمونه میتوان به ماجرای نوشین نفیسی اشاره کرد که متأسفانه مستند ساز یا تعمداً یا غفلتاً از این مهم گذر کرده است. گزارش مرکز اسناد انقلاب اسلامی را در اینجا بخوانید؛ همچنین مرتضی بختیاری نیز در اینباره سخنی در خور خواندن دارد. اشکال بزرگ دیگر این مستند نپرداختن به مخالفت آیت الله روحانی با قائم مقامی منتظری است که گرچه آیت الله روحانی بخاطر آن چند سال حصر شد لکن عجیب است مستند ساز ولو اشاره هم به این موضوع نکرده است. اشکال دیگر این مستند هم مربوط میشود به این سخن که در مستند اینطور عنوان میشود منتظری بحث ولایت فقیه را مطرح کرده است در حالیکه فرزند آیت الله العظمی گلپایگانی در مستند ولایت فقیه در دو روایت، بیان میکند آیت الله گلپایگانی گفتند که ولایت فقیه در قانون اساسی مطرح شود و تا قبل از سخن ایشان ولایت فقیه در قانون اساسی نبود.
2. مستند آقای دادستان: این مستند که درباره شهید لاجوردی ساخته شده است بیشتر به این می ماند که نوعی گزارش از برخی اتفاقات دهه شصت است (به جز پرداختن به ماجرای ترور شهید لاجوردی در دهه هفتاد) که لاجوردی در آن تنها محوریت دارد و حتی محوریت صد درصدی هم سهم این شهید در این مستند نیست، بعنوان مثال به مسئله انفجار دفتر نخست وزیری و نقش شهید لاجوردی در پیگیری آن پرونده و دلیل اصلی برکناری شهید از سمت دادستانی تهران نپرداخته و بطور گذرا از این مهم عبور کرده است.
3. مستند ولایت فقیه در دو روایت: مستند می باید به بررسی نظرات درباره ولایت فقیه بپردازد لکن اشکال بزرگش نپرداختن به نظرات آیت الله شریعتمداری و آیت الله روحانی و آیت الله شیرازی درباره ولایت فقیه است که اگرچه نظر این دو بهیچ روی جامعیت نظر افرادی همچون آیت الله العظمی گلپایگانی را در این مهم ندارد لکن اگر بنا به بررسی ولایت فقیه است، این دیدگاه ها نیز باید بررسی و نقد شوند. همچنین این مستند با اینکه درباره آیت الله خویی و دیدگاه او راجع به نظام جمهوری اسلامی و پشتیبانی از امام سخن میگوید لکن ماجرای دیدار فرح با آیت الله را مسکوت میگذارد در حالیکه همین دیدار یکی از اتفاقات مهم مربوط به بحث پشتیبانی آیت الله از امام و انقلاب میباشد.
4. مستند خارج از دید: برخی از قسمتها و سخنان مطرح شده در مستند خارج از دید بدون ارجاع به سند یا منبعی معتبر برای آن بوده و بطور ابهام آمیزی از بیان سند و یا منبع آن بخش گذر کرده اند.
5. مستند گزارش چند قتل: این مستند که به ماجرای قتل های زنجیره ای توسط وزارت اطلاعات در اواخر دهه هفتاد می پردازد به یکی از مسئله های مهم در این باره یعنی ماجرای اتوبوس ارمنستان نپرداخته و عملا باعث میشود عملکرد بخش امنیت وزارت اطلاعات در اینباره زیر سؤال نرود در حالیکه از مقصران اصلی بخش امنیت وزارت اطلاعات است که وظیفه اش نظارت بر کارکنان این وزارت بوده لکن با وجود وقوع این ماجرا و دخیل بودن عوامل قتلهای زنجیره ای در آن اما آنرا مسکوت گذاشته و باعث شد تا آن عوامل قتلهای زنجیره ای را بوجود آورند که هدفش همان هدف اتوبوس ارمنستان بود.
بطور کل باید بیان کنیم که یک مستند ساز باید ابتدا بطور کامل بر موضوع مورد نظر خود احاطه داشته و پس از اشراف کامل شروع به تولید مستند کند نه اینکه صرفا چون بازار مستندهای خط شکن داغ است آمده و مستند تولید میکند، این نوع مستند تولید کردن بنظر ما ارزش صرف هزینه برای آن را ندارد.
