یادداشت کوتاه: تبیین حجاب اجباری
بسم الله الرحمن الرحیم
از آنجایی که بنظر میرسد قسمت آخر سخنانم در پست قبلی (اینجا) سوء تفاهم هایی را برای مخاطبین گرامی وبلاگ بوجود آورده لازم دیدم کمی پیرامون دیدگاهم در رابطه با موضوع مهم این روزهای سیاست داخلی و حتی خارجی (با توجه به اخراج ایران از کمیسیون مقام زن ملل متحد بدلیل این مقوله) جمهوری اسلامی ایران یعنی حجاب اجباری سر و گردن دست به قلم ببرم. بعنوان مقدمه باید در نظر داشته باشید اساساً خانم یا آقایی که فی المثل در سواحل مدیترانه با مایوی یک تکه یا دو تکه حاضر میشود هم با حجاب محسوب شده چون عورتش دارای حجاب است، فرد بی حجاب در لغت یعنی برهنه کامل؛ این مقدمه را در نظر داشته باشید تا در ادامه در حد امکان در این رابطه از منظر خودم سخن بگویم.
وقتی میگیم حجاب اجباری باید مشخص کنیم منظورمان چیست:
- اجبار حجاب شرعی برای یک مسلمان در عقیده دینی بدون الزام عملی [ مشابه نماز، الزام عملی خواه جبر حکومتیست خواه حساسیت خانواده ها و عرف مطلق جامعه مشابه زمان قاجار هست یا...].
- اجبار حجاب شرعی برای شهروند حکومت اسلامی با الزام عملی
- اجبار حدی برای حجاب در جامعه های مختلف بنا بدلایل عقلی و منطقی بدون/با ارتباط مستقیم با دین در تربیت و عرف جامعه بدون الزام عملی
- اجبار حدی برای حجاب در حکومت خواه دینی خواه سکولار بنا بدلایل عقلی و منطقی بدون/با ارتباط مستقیم با دین با الزام عملی
در رابطه با حجاب شرعی حدود آن از نظر فقهی بحث است و اینکه فی المثل آیا سر [غیر از قرص صورت] و گردن شامل آن میشود یا نه یا واجب است یا خیر یا... اما قول مشهور و معتبر این میگوید که واجب است و شامل سر و گردن میشود و بنده حقیرم بنظرم همین قول موجه تر است و قول اقلیت مخالف موجه نیست. اما همانطور که در اینجا قبلاً توضیح دادم اساساً دو مورد اولی هیچ ربطی به جامعه امروز ایران ندارد چون حکومت بدنبال حجاب شرعی نیست، فی المثل همین کلیپی که اخیراً از برخورد گشت ارشاد جدید منتشر شده را ببینید (بنگرید به اینجا) به مانتوی جلوباز اصلاً کاری ندارند در حالیکه در دهه هشتاد پوشیدن این مانتو مشابه کشف حجاب الآن یک تابو شکنی محسوب میشد. حجاب شرعی میگوید سر باید کامل پوشانده شود، دستها تا مچ پوشانده شود و... و هریک ازین موارد اگر رعایت نشد آن حجاب بخواهد توسط حکومت اجبار بشود دیگر بهیچ عنوان شرعی نیست بلکه من درآوردی حکومت میباشد [مشابه ایالات آمریکا که حد حجابشان بعضاً پوشاندن عورت در انظار عمومیست، آنها هم یک حد من درآوردی دارند لکن کمتر].
بنابراین حکومت جمهوری اسلامی ایران یک حد من درآوردی برای حجاب را تقریباً از دهه هفتاد که بیرون گذاشتن موها شیوع پیدا کرد و... [قبل از آن نمیدانم چقدر شایع بوده حالا شما اگر اطلاعی دارید بجای دهه هفتاد بگویید شصت، تفاوتی در اصل موضوع نمیکند] ایجاد کرد که هر دهه دارد تقلیل پیدا میکند و هیچ ربطی به حجاب در شرع ندارد و شما باید پیرامون موارد سوم و چهارم بحث کنید نه اول و دوم. خب من پیرامون حجاب موی سر در علوم تجربی ماه رمضان سال پیش طی چند روز بحث مفصلی را با یک ملحد در یک گروه تلگرامی داشتم و ماحصل آن را با ویرایش و اضافه کردن اسنادی دیگر در اینجا و اینجا شرح دادم که خدا را شکر در نوع خود بی نظیر بود [به زبان فارسی حداقل ندیدم مقاله ای اینطور به حجاب موی سر در علوم تجربی پرداخته باشد] و به این مبحث جذابیت جنسی داشتن زنان برای مردان و... واقفم ولی این اقناع کننده برای حجاب سر و گردن به تنهایی نیست چون جامعه الآن همین الآن هم بدون جذابیت جنسی نیست (آرایش و... زنان) و صرف این دلیل باشد که پس دیگر بعنوان مثال چطور است نگذاریم مردان ایرانی مسلمان بروند خارج از کشور!! چطور شد در آنجا عین آدم میتوانند زندگی کنند در ایران نمیشود و زنان باید محجبه باشند؟ بنابراین این مقوله به تنهایی کفایت نمیکند اما کنار ادله دیگر چرا که در ادامه بیشتر شرح میدهم.
بنابراین این مقوله حد حجاب اجباری الآن ایران را به دین پیوند نزنید و نگویید حجاب شرعی! حجاب در دین مبین اسلام بالاجبار توسط حکومت لازم الاجرا هم باشد منظور آن حجاب شرعیست نه این حجاب الآن که بهیچ عنوان شرعی نیست.
خب پس عملکرد جمهوری اسلامی غیر دینی و باطل است؟ در پاسخ به این پرسش ذکر دو نکته ضروری است:
آیا هر عمل غیر دینی باطل یا فاقد وجاهت لازم است؟ مشخصاً خیر.
دلیل اینکار جمهوری اسلامی بنظر میرسد جلوگیری از شیوع بیشتر برهنگی هست، یعنی اگر الآن برهنگی منحصر به جلوی گردن و نصف یا اکثر سر و دستها تا آرنج و مچ پاها و... است دیگر برهنگی به تمام سر و گردن و بازوها و ساق پا نرسد (حالت نیمه برهنه).
با توجه به مورد دوم میتوان حجاب اجباری سر و گردن را به دین بطور مستقیم با مؤلفه هایی همچون دفع أفسد به فاسد و نیز جلوگیری از شیوع بیشتر فحشا [منظور همان مقوله های جذابیت جنسی در جامعه و انظار عمومیست و میگویم فحشا ذهنتان مستقیم سمت زنا و... نرود، فحشا یعنی عملی که زشتی آن زیاد باشد، زنا معنای عرفی-اصطلاحی آن عموماً قلمداد میشود و من معنای لغوی اش مد نظرم است] در جامعه اسلامی که بدان عادت ندارد پیوند زد (مثال جلوی ضرر را هر وقت بگیری منفعت است). بر این اساس در جامعه ای که عموماً زنان با حجاب نصف و نیمه سر و گردن می آیند، از بین رفتن آن حجاب میتواند مصداق کار زشتی که جامعه بدان عادت ندارد باشد [که به طبع به بی حجابی برخی قسمتهای سینه یا... هم میتواند منتهی شود، مشابه برخی کلیپ ها یا... ای که طی این چند ماهه منتشر شد و شاهد آن بودیم]. حال ممکن است بگویید خب جامعه دهه هفتاد مگر به این حجاب الآن عادت داشت اما دیدیم که این اتفاق افتاد و باید عرض کنیم مشخصاً بین عقب رفتن روسری یا شال تا نصف سر و مانتوی جلوباز و شلوار یا... بدن نما با از بین رفتن آن شال و پوشیدن شلوارک و تیشرت بجای مانتو و شلوار خیلی تفاوت است. عین این می ماند که فردی بگوید خب غربیها که در ساحل فی المثل تا دو تکه لباس کوتاه آمدند همان هم بردارند از بقیه قسمت ها که خیلی کمتر است برداشتنش!!.
در جواب باید عرض کنم خلط کردن کمیت با کیفیت در اینجا نباید بوقوع بپیوندد، بله حجاب الآن از نظر عقب نشینی کمیتی به نسبت دهه هفتاد مشابه بی حجابی کامل سر و گردن هست اما از نظر کیفیتی کل سر و گردن بیرون باشد مشخصاً خیلی تفاوت میکند و زینت زنان که بواسطه مو و آرایش آن و گردنبند و... بطور کامل آشکار میشود تأثیرش خیلی بیشتر از شال و روسری نصف و نیمه هست. اما آیا این دلیل لازم و کافی جهت عمل حکومت است بخصوص آنکه بواسطه فیلم و سریال و اینترنت و محیط های مختلط دانشگاهی و... و... بخش های زیادی از مردم زنان را بطور کل بدون حجاب سر و گردن و... می بینند و نیز هر دهه هم عقب نشینی حکومت از حد حجاب مد نظرش بوضوح اتفاق می افتد و تجربه سه دهه ای نشان داده حکومت نمیتواند روند رو به رشدش را کامل متوقف کند و پس بهتر نیست بجای این هزینه تراشی ها و... جمهوری اسلامی تا حد امکان مثلاً حجاب اختیاری سر و گردن کرنش کند اما حجاب قسمت های دیگر را که به سمت نیمه برهنگی میروند سفت و سخت بگیرد؟ یا اصلاً مشابه ترکیه نیمه برهنه بودن را هم مجاز کند و تا حدی شبیه به غرب بشود؟ پاسخ این پرسش این بستگی به خودتان دارد که چگونه بیاندیشید و چه چهارچوب عقیدتی-سیاسی را بکار ببندید. در فضای سیاسی کشور هیچ اتفاق نظری روی پاسخ به این سؤال وجود ندارد.
بخشی از مردم در غرب زمانی در موج اول فمینیسم بدنبال حق پوشیدن شلوار و حق رأی برای زنان بودند لکن حال بجایی رسیده که عده ای خواستار برهنگی در انظار عمومی هستند، غرب هم بواسطه جبر حکومتی سعی کرد جلویشان را بگیرد اما نتوانست و نشد، وقتی موج مردمی بخصوص در خلال جنگ جهانی دوم [موج اول فمینیسم] و جنگ ویتنام [موج دوم فمینیسم و به نوعی انقلاب جنسی] رخ داد (در شرایطی که حکومت هم بواسطه جنگ در موضع خیلی خوبی قرار نداشت) حکومت نتوانست جلویشان را بگیرد و نهایتاً تن به اصلاحات داد. اما اینجا یک نکته مغفول ماند و آن تلاش بخش هایی همچون سینما و... در عوض کردن فرهنگ مردم فی المثل آمریکا بود و نیز اینکه مسئولین آنها مشخصاً اهتمام مسئولین جمهوری اسلامی را بهیچ روی نداشتند [دلیلم این است که مسئولین جمهوری اسلامی بعنوان مثال نگذاشتند سینمای ایران بر خلاف سینمای پهلوی به آن تابو شکنی که در آمریکا رسیده بود برسد و...] اما بهرحال اینکه این مورد را لحاظ کنید و بگویید پس تلاش جمهوری اسلامی بی فایده هست و حداقل برای حجاب سر و گردن باید کوتاه بیاید هم باز به خودتان مربوط است و انتظار نداشته باشید فکت بتوانم استخراج کنم.
