مکتب رئالیسم

بسم الله الرحمن الرحیم

تضاد احتمالی منشور نبونئید با منشور کوروش

نبونئید از کوروش دوم در منشور خود [نه رویدادنامه، منشور نبونئید سند باستان شناسی جدایی میباشد] بدین صورت یاد میکند:

در آغاز پادشاهی جاودانه من، خدایان مرا به خوابی رؤیایی فرو بردند. مـردوک، سرور بزرگ و سـیـن، آن تابناک پر فروغ از سرای والای آسمانی و جهان زیرین زمینی، در کنار هم ایستاده بودند. مردوک به من گفت: «نبونید، شاه بابل، آجرها را با اسب و ارابه‌های‌ خود ببر برای بازسازی نیایشگاه اِهـولـهـول و برای خشنودی سـیـن، سرور بزرگ. تا اقامتگاه او را در میانه آن بنیان نهی».

من با احترام به اِنـْلـیـل مـردوک، یکی از خدایان، گفتم: «آن نیایشگاه که ساختن آنرا به من فرمان می‌دهی، در محاصره مـادها است و آنان بسیار نیرومند هستند».

اما مردوک به من گفت: «کشور مـاد که از آنان نام بردی و شاهان آن، در معرض یک حمله بسوی خودشان بوده‌اند و توان زیادی ندارند. در آغاز سومین سال پادشاهی تو (تابستان ۵۵۳ پیش از میلاد)، کـوروش، شاه اَنـشـان، دومین در سلسله (؟)، خواب آنان را پراند. او با ارتش کوچک خود، تیره و تبار گسترده مادها را پراکند. او آسـتـیـاگ، شاه مـادها را شکست داد و او را دستگیر کرد تا کشور او تصرف شود».

چنین بود سخن مردوک، سرور بزرگ و سـیـن، تابناک پر فروغی از سرای والای آسمانی و جهان زیرین زمینی که فرمانش باطل‌شدنی نیست. من از فرمان شکوهمند آنان دچار ترس شده بودم. من نگران بودم و دلواپسی در چهره‌ام هویدا بود. چون من مسامحه‌کار نبودم، نه سهل‌انگار و نه بی‌دقت. [ترجمه به نقل از وبسایت استاد رضا مرادی غیاث آبادی (اینجا)].

فارغ ازینکه این سند نشان میدهد حتی بابلیان هم کوروش را بعنوان فردی هخامنشی نمیشناخته اند و این چنین لقبی نداشته است (کوروش دوم در استوانه اش هم بهیچ وجه این چنین لقبی ندارد و اولین بار در کتیبه های جعلی پاسارگاد این لقب را برای وی می بینیم که این خود یکی از دلایل جعلی بودن این کتیبه هاست) لکن نکته مهم عبارت «دومین در سلسله» است که توجه آدمی را به خود جلب میکند. دومی در چه سلسله ای؟ با توجه به سخن کوروش دوم در بند بیست و یکم استوانه اش که میگوید «۲۱- پسر «کمبوجیه» ‹کـَ- اَم- بو- زی- یه›، شاه بزرگ، شاه «اَنْـشان»، نـوه «کورش» (کورش یکم)، شاه بزرگ، شاه اَنشان، نبیره «چیش‌پیش» ‹شی- ایش- بی- ایش›، شاه بزرگ، شاه اَنشان.» پدر و پدر بزرگ و پدر پدر بزرگ کوروش دوم مشابه خود او شاه انشان بوده اند پس منظور نبونئید ازینکه کوروش شاه دوم در سلسله ای بوده است چیست؟ آیا کوروش دارد دروغ میگوید تا بخواهد شاهی را در خاندان خود نشان دهد و فی الواقع چه بسا پدرش هم همانگونه که هرودوت میگوید شاه انشان نبوده است و وی بعد از فردی غیر از پدر خود شاه انشان شده بوده؟ یا صرفاً کوروش و پدرش شاه انشان بوده اند و شاهی پدربزرگ و پدر پدربزرگ وی دروغ است [بخاطر همان هدف بیان کردن شاهی در خاندان خود]؟ و یا اینکه نبونئید دروغ میگوید؟ گرچه هیچ دلیلی نمی بینیم نبونئید سودی ازین دروغ بخواهد ببرد.

پی نوشت

در متن انگلیسی منشور نبونئید هم ترجمه استاد غیاث آبادی تأیید میشود:

At the beginning of the third year,note they aroused him, Cyrus, the king of Anšan, his second in rank. He scattered the vast Median hordes with his small army. He captured Astyages, the king of the Medes, and took him to his country as captive. Such was the word of the great lord Marduk and of Sin, the luminary of heaven and the netherworld, whose command is not revoked. I feared their august command, I became troubled, I was worried and my face showed signs of anxiety. I was not neglectful, nor remiss, nor careless.

Refrence: