مکتب رئالیسم

قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ

مکتب رئالیسم

قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ

مکتب رئالیسم
آخرین نظرات

خط پهلوی در نگاه سه صاحب نظر

جمعه, ۲۲ ارديبهشت ۱۴۰۲، ۰۳:۵۶ ب.ظ

بسم الله الرحمن الرحیم

 

در زمان ساسانیان زرتشتیان دو خط داشتند یکی خط اوستایی که صرفاً برای کتابت اوستا توسط زرتشتیان ابداع شده بود و هیچ کارایی دیگری نداشته و نیز عموم مردم میتوانسته آنرا فرا بگیرند و دومی خط پهلوی که اسناد و... دینی یا غیر دینی [بطور کل مکاتبات آن زمان] با آن نوشته میشد و بنا به در نود و نهم متن زرتشتی صد در نثر این خط را عامه مردم بهیچ عنوان نمیتوانسته فرا بگیرند و خب فراگیری همین خط موجب سواد آموزی میشده و دلیل عدم سواد داشتن طبقه غیر اشراف و غیر روحانی در زمان ساسانیان انحصاری بودن فراگیری این خط بوده است. اما چه شد که پس از فتح ایران توسط اعراب مسلمان این خط جای خود را به خط عربی نسخ داد و خط فارسی از این خط عربی پدید آمد و نه از خط پهلوی؟ برای این منظور بهتر است سخن دو ادیب مشهور یعنی ادوارد براون و میرزا جلال الدین همائی اصفهانی و نیز زبان شناسی بنام ورا سرجیونا راستورگوا (Vera Sergeevna Rastorgueva) را نقل کنیم:

 

 

بدلیل برتری واضحی که زبان و خط عربی داشته بدیهی است که ایرانیان مسلمان خط کهنه و معیوب و پر از اشکال پهلوی زرتشتیان را در طاق نسیان نهاده از خطی استفاده کنند که فی المثل بتوان با آن آثار علمی - تاریخی یا... در خوری نوشت.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲/۰۲/۲۲

نظرات (۱)

سلام https://kuroshebozorg.blogsky.com/1392/06/30/post-8/ این سایت ادعا کرده که خط کوفی از خط پهلوی گرفته شده درسته؟

پاسخ:
با سلام؛ و اما بعد:

این لینکی که گذاشتید خلاصه ایست از مقاله خانم احسانی در ایران بوم در اینجا:

لینک فوق ناشیانه رفتار کرده، فی المثل گفته:

شگفت اینست که در اشعاری که شاعران عرب در آنها به خط و کتابت اشاره می‌کنند باز هم پای ایرانیان در میان است. برای نمونه، در اشعار جاهلی به واژة «مهارق» گونة جمع واژهٔ «مْهرق» اشاره شده است و این واژه را که به معنی «عهدنامه‌ها، پیمان نامه‌ها، کاغذها» می‌باشد، دلیلی می‌دانند بر وجود خط و نوشته در میان اعراب، حال آنکه این واژه معرب (=عربی شده) واژهٔ «مهرک» پهلوی می‌باشد . چنین بوده است که کاغذ و نامة مهر زده را «مهرق» می‌نامیدند. و حتا شاعران عرب خود به پیوند واژة «مهرق» به ایرانیان اشاره کرده‌اند، برای نمونه رجی از حارث بن الحلزه را بنگرید: «این خانه‌ها که در حبس رو به نیستی نهاده‌اند از آن کیست؟ آثار و نشانه‌های آنها همانند «مهارق» پارسیان است.»

اولاً یک سند ارائه نمیدهد که کدام زبان شناسی این ادعا را کرده.

ثانیاً مهرق معنی صفحه یا... میداده این فرد فاقد سواد نمی فهمد خب منظور شاعر عرب این بوده که این صفحه و پارچه مال پارسها بوده چه ربطی به ریشه کلمه دارد؟ کجای شعر به ریشه کلمه اشاره داشته؟

اگر این قدر خط پهلوی قوی بوده که خط کوفی بخواهد از آن منشعب شود چرا خطوط فارسی همچون نستعلیق و ثلث بجای پهلوی از کوفی و نسخ منشعب شد و زبان فارسی هم پیشتر با خطوط کوفی و نسخ نوشته میشد بجای پهلوی (در زمان های بعد از فتح ایران)؟ بخصوص بدلیل آسان تر بودن خط کوفی، یعنی ایرانیان که خط کوفی از خطشان منشعب شده خود عرضه نداشتند خط پهلوی را به اندازه کوفی آسان تر کنند؟.

نک:

یحیی ذکا، تغییر خط فارسی، بخش نخست، صفحه 4.

ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، صفحه 110.

محسن ابوالقاسمی، تاریخ مختصر زبان فارسی، صفحه 113.

سیر خط و کتابت (مجموعه مقالات)، مقاله خطوط ایرانی میانه، فیلیپ ژینو، صفحه 87.

اگر در ایتا هستید در این لینک میتوانید اسکن ارجاعات فوق را مشاهده کنید:

بعبارتی فرض میگیریم سخن کذب خانم احسانی مبنی بر اینکه ما در فاصله دویست ساله هیچ کتیبه نبطی نداریم و پس خط عربی از خط پهلوی گرفته شده درست باشد (در حالیکه دکتر ژاله آموزگار به صراحت این مقوله را رد میکند، بنگرید به اینجا) چرا اعراب اینکار را کردند و خط برتر را بوجود آوردند اگر علمش نزد ایرانیان بوده؟ خود ایرانیان عرضه نداشتند؟ تا این حد بی عرضه بودند ساسانیان که بعد از فتح ایران خط فارسی باید از خط عربی همچون کوفی ریشه بگیرد؟.

نیز برای این بلوفش که انتهای مقاله میگوید:

«چرا که مردم میان رودان از تیره‌های نژاد ایرانی بوده و پیوستگی نژادی و فرهنگی این مردمان به سرزمین مادری امری آشکار می‌باشد.»

این سخن کذب بر اساس کدام سند است که مردم بین النهرین از تیره های نژاد ایرانی بوده و خطشان را هم به ایرانیان ربط میدهد؟ شما هر کتاب از هر مورخ و دانشمندی را میخواهید نگاه کنید، ببنید این سخن من درآوردی در کجایش است به من هم بگویید حتما.

این یک نقد سطحی بود بخواهم دقیق نقد کنم که از هر دو سه خطش مشابه جعلیات شروین وکیلی فکر کنم یک بلوف و سخن کذب در بیاید.

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی