یادداشت کوتاه: شب قدر و زیاده روی در تقدیس فروعات!
بسم الله الرحمن الرحیم
از زمانی که کودک بودم خاطرم هست نشانه شاخص اعمال شبهای قدر دعای جوشن کبیر بود و مستجاب شدن حاجت بعضاً منوط به خواندن این دعا عنوان میشد. لکن بر اساس جست و جوی کوتاه و ساده ای که اخیراً کردم متوجه شدم سندیت این دعا بشدت محل خدشه است بگونه ای که بهیچ عنوان نه کرامت استجابت دعا را دارد و نه کرامات خاص دیگری را میتوان برایش بر شمرد (بنگرید به اینجا و اینجا) البته بعنوان یک دعای عادی بر اساس نیت خواننده و نیز اهتمامش به متن دعا که در برخی قسمت ها حاوی متن خوبی نیز میباشد میتواند مؤثر بوده و چه بسا تأثیر در خور توجهی هم داشته باشد اما اینکه کرامات خاصی بطور پیش فرض برایش متصور شویم خیر.
کلام الله به مسلمانان متذکر میشود شب قدر یک شب بوده [از لغت جمع در قرآن استفاده نمیشود] در ماه رمضان قرار داشته و قرآن در این شب نازل گردیده است، روایات هم گرچه متمایل به شب بیست و سوم هستند اما بطور کل بطرز عجیبی معلوم نیست بالأخره شب قدر کدام یک از شب های ماه رمضان میباشد که این عدم تعیین صریح در روایات یا حکمتی داشته و یا اینکه روایات کذب بصورت درهم با روایات صحیح به ما رسیده و توانایی تشخیص روایت صحیح از جعلی را هم فی الحال نداریم.
البته یک نکته ای که اینجا به چشم میخورد تفاوت داشتن اعمال نامزدهای شب قدر است، بعنوان مثال خواندن سوره های روم و دخان و عنکبوت که برای شب بیست و سوم بیان میشود برای دو شب دیگر [نوزدهم و بیست و یکم] عنوان نشده است، در حالیکه اعمال هر سه بعنوان نامزدهای شب قدر قاعدتاً باید یکسان باشد.
مسئله ای هم که در حد چند خط میخواهم بدان بپردازم این است که چرا باید دعایی همچون جوشن کبیر برای اعمال شبهای قدر تا این اندازه دارای تقدس شود در حالیکه هیچ برتری زمینه ای بر دعاهای بی سند یا دارای سند مرسل و... دیگر ندارد؟، شاید علتش طولانی بودن عنوان شود و با خود بگویید چون سفارش شده در شب قدر تا اذان صبح مردم بیدار بمانند خواسته اند طولانی ترین دعا هم برای اعمال این شب انتخاب شود، لکن این توجیه مکفی نیست چون خواندن این دعا خیلی زیاد هم طول نمیکشد و در زمان های کمتر از دو ساعت بدون در نظر گرفتن روضه ها و... بینش که در مراسمات رسمی خوانده میشود تمام خواهد شد. اگر بجای آن خواندن برخی سوره های قرآن با تدبر و تعمق و شرح فحوای آیات را بیان میکردند و یا ادعیه مشهور دارای سند معتبرتر بخصوص در کنار خواندن نمازهای مشهور مربوط به استجابت دعا همچون نماز جعفر طیار را توصیه میکردند بنظرم چه بسا بهتر میبود تا اینکه خواندن دسته جمعی دعای جوشن کبیر باب شود [مثلاً به جماعت خواندن نماز جعفر طیار مرسوم میشد].
ازین دست موارد در جامعه امروز مسلمانان کم نیست، از تقدس کاذب مسجد جمکران تا انتساب مقبره زینبیه دمشق به بانو زینب کبری (س) تا همین دعای جوشن کبیر و... الخ [اهل تسنن و اعمالی همچون نماز تراویح و... که جای خود، اینجا منظورم از مسلمانان شیعیان اثنی عشری بود که یعنی از نظر کلیت و چارچوب عقیده حداقل پیرو کامل اسلام محسوب میشوند]، فکر کنم بخاطر همین موارد است که وقتی حضرت صاحب الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ظهور کنند روایت شده برخی فقها بر علیه ایشان دست به شمشیر برده و نیز بنظرم خیلی از مردم از دینی که ایشان خواهند آورد تعجب خواهند کرد. البته این نیست خودم اصرار بر قطعیت داشته باشم بلکه حضرت ولی عصر (عج) ظهور کنند و همین دعای جوشن کبیر را توثیق کنند یا انتساب مسجد جمکران به خود را تأیید کنند کاملاً آنرا قبول و به مثابه امر خداوند بر خواهم شمرد [راهش را در اعتقاداتم کاملاً باز گذاشتم تا خدای ناکرده مبادا هنگام ظهور ولو لحظه ای دچار تردید شوم] لکن فی الحال نه دعای جوشن کبیر بنظر میرسد سندیت و انتساب قوی به معصوم دارد نه مسجد جمکران ذره ای اعتبار أخذ شده از امام زمان (عج) دارد نه... . در پایان مشاهده بخشی از مصاحبه اخیر آقای رحیم پور ازغدی در شبکه خبر نیز توصیه میشود: اینجا.
