ایدئولوژی سیاست زده در منفی انگاری حول حکومت پهلوی!
بسم الله الرحمن الرحیم
مکرراً دیده شده که قشر سیاسی خاصی موسوم به ارزشیون در داخل یا خارج از کشور روی به بدگویی از حکومت پهلوی اول و دوم می آورند و در این بین برخی از قشر اپوزیسیون و یا اندک افرادی از وابستگان پهلوی مثل مرحوم اردشیر زاهدی داماد شاه مخلوع با ایشان همراهند. تکلیف ارزشیون که مشخص است و وابستگی سیاسی به حکومت فعلی دارند و وظیفه شان ایجاب میکند ولو در دل خود مخالف سیاست های این نظام باشند تمام قد در تطهیر این حکومت و نفرت پراکنی علیه حکومت قبلی بکوشند ولی ناظر به موقعیتی فراتر ازین دعواهای سیاسی خیلی از نقدهایی که نسبت به پهلوی میشود بی پایه و اساس است اگر بنا باشد از دل آنها امتیاز مثبت به نفع جمهوری اسلامی مصادره شود و اینجا در حقیقت خواسته یا ناخواسته شما اسیر سوگیری قشر ارزشی شدید. دلیلش این است که شما در یک برهه زمانی خاص میتوانید کاستی ها و نارسایی های یک حکومت را مشاهده کنید و آنرا دلیلی دال بر کم و یا بی کفایتی آن قلمداد کنید اما برای مقایسه دو حکومت که از نظر تاریخی همزمان نیستند منطقی نیست چنین کاری کنید.
برای قیاس فوق الذکر باید پیشرفت ها و چالش های هردو حکومت را طی بازه زمانی مشخصی بررسی کنید که در اینجا میشود پیشرفت ایران از زمان انقراض احمد شاه قاجار تا روی کارآمدن آیت الله خمینی به نسبت وضعیت ایران در سالهای انتهایی قاجار در قیاس با پیشرفت کشور از دوران حکومت آیت الله خمینی تا زمان فعلی و حکومت آیت الله خامنه ای در قیاس با حکومت رضا و محمد رضا پهلوی. اینکه ما در زمان احمد شاه قاجار چه بودیم و در زمان محمد رضا شاه پهلوی چه شدیم خود حاکی از پیشرفت ها و دستاوردهای شگرفی است که هیچ ذهن منصفی نمیتواند منکرش شود. البته این دال بر نقد قاجاریه هم نخواهد بود چنانچه در آن حکومت هم پیشرفت های قابل ملاحظه ای وجود داشت صرفاً می بایست این پیشرفت ها را رصد و سپس در یک چارچوب منصفانه با پیشرفت های ج اسلامی طی بازه زمانی یکسان مقایسه کرد و اگر نتیجه حاصل شد که تداوم حکومت پهلوی این پیشرفت ها را به ارمغان نمی آورد آن زمان در آن مورد پیشرفت مربوطه میشد گفت ج اسلامی برتری دارد؛ وگرنه هر راهی غیر ازین نقدی بی اعتبار و ناشی از ایدئولوژی زدگی سیاسی است؛ جیره خواران سیاسی که نان و آبشان در نقد حکومت قبلی و قدیس ساختن از حاکم فعلی و حکومتش است.
یک موردش را خدمت شما خوانندگان عرض کنم بحث حقوق معلم در زمان قاجار و پهلوی است. بر اساس حکم استخدامی در زمان قاجار در 30 ماه صفر سال 1338 هجری قمری معادل آذرماه 1298 هجری شمسی (دوران سلطنت احمد شاه قاجار) حقوق یک معلم چهارم ابتدایی ماهیانه 210 قران تعیین شده است (جهان نیوز، 873118) که هر ده قران میشده یک تومان فلذا حقوق این معلم معادل 21 تومان بوده است. از طرفی دیگر بر اساس فیش حقوقی یک معلم دیپلمه تازه استخدام شده در بهمن ماه سال 1350 شمسی 564 تومان بوده است (روزنامه اطلاعات، 71098). مسلماً هر عاقلی می فهمد نمیتوان این دو رقم را مستقیماً قیاس کرد و نیاز به یک معیار در اینجا داریم و بهترین معیارهای ما در اینجا دلار و طلا هستند.
برای قیمت دلار در اواخر دوران قاجار یعنی سلطنت احمد شاه برای سال 1298 که مربوط به حکم آن معلم بود به سندی دست نیافتم لکن در یک ارجاع برای سال 1301 به هر تومان معادل 1.12 دلار دست پیدا کردم (اقتصاد آنلاین، 708119) درج کرده بود. در اینجا حقوق دلاری معلم ابتدایی زمان احمد شاه قاجار میشود 23.5 دلار و این در حالیست که بر اساس ارزش دلار در سال 1350 و فیش حقوقی مربوط به دوران پهلوی، آن حقوق 564 تومانی بر اساس دلار 7 تومانی آن سال (اقتصاد 24، 179892) معادل 80.5 دلار میشود!. حال این یعنی پهلوی رفاه معلمین را سه و نیم برابر کرده است؟!. پاسخ منفیست و برای قیاس دقیقتر می بایست ارزش دلار نسبت به طلا را نیز محاسبه کرد چراکه همواره از زمان قاجار تا به امروز بطور کل کاهشی بوده است (افزایش قیمت طلا). با این احوال، در همان زمانی که فیش حقوقی سال 1350 انتشار یافت برخی برداشتند بر اساس فیش حقوقی معلمی در زمان حکومت جمهوری اسلامی که در اردیبهشت سال 1402 با دلار 50 هزار تومانی 9 میلیون و 880 هزار تومان بوده (کنکور سلام، بی کد) مدعی شدند چون معادل 200 دلار است پس جمهوری اسلامی بهتر عمل کرده!.
پاسخ جدلی به ادعای فوق این است که از قضا چون پهلوی طی چند دهه از انقراض قاجار تا سال 1350 هجری شمسی حقوق معلم را بر اساس دلار حدوداً سه و نیم برابر کرده است پس طی چند دهه تا به امروز هم آنرا 3/5 برابر کرده و نتیجتاً اگر پهلوی بود ما با حقوق 280 دلار روبرو بودیم فلذا ج اسلامی کماکان افتضاح رفتار کرده است.
پاسخ دقیق این است که تمامی این حقوق ها باید با دلار و نسبتش به طلا بصورت یکسان معادل سازی شوند. برای اینکار نیاز به ارزش طلا به دلار در مدت زمانی حدوداً یک قرنی داریم یعنی از آذرماه سال 1298 شمسی (1919 میلادی) الی بهمن ماه 1350 (1972) الی اردیبهشت ماه 1402 (2023). بر این اساس وقتی قیمت طلا را طی این سال ها نگاه میکنیم (bibliotecapleyades - formsbirds) به این ارقام میرسیم:
سال 1298 شمسی: 19.95 دلار
سال 1350: 40.62 دلار
بر این اساس از آنجا که ارزش دلار نسبت به طلا کاهش بیش از 100 درصدی داشته است حقوق معلم ما در زمان قاجار نیز می بایست دست کم 2 برابر شود و حال به رقم 42 دلار خواهیم رسید که البته هنوز با حقوق زمان پهلوی فاصله فاحشی دارد. بر این اساس میتوان با اطمینان نسبی گفت رفاه آن معلم در دهه آخر حکومت پهلوی واقعاً بهتر از دهه آخر حکومت قاجار شده بوده است. در جدول فوق سال 2023 نبود ولی در منبعی دیگر این سال نیز درج شده که قیمت طلا در هر سه را بر اساس داده های این منبع دوم یعنی وبسایت معتبر ماکروترندز که تجمع داده های اقتصادی من جمله فعالیت های آن است شرح میدهم (macrotrends, 1333):
حقوق معلم زمان قاجار در آذرماه سال 1298 شمسی معادل 1919 میلادی: 23.5 دلار، قیمت هر اونس طلا 20.03 دلار.
حقوق معلم زمان پهلوی در بهمن ماه سال 1350 شمسی معادل 1972 میلادی: 80.5 دلار، قیمت هر اونس طلا 48.40 دلار (بهمن ماه بخش هایی از ماه اول و دوم سال میلادی را در بر میگیرد و در اینجا ماه دوم را لحاظ کردم با عنایت به آنکه حقوق در انتهای ماه پرداخت میشده است فلذا آخر بهمن ماه نیز در ماه دوم میلادی محسوب میشود).
حقوق معلم زمان جمهوری اسلامی در اردیبهشت ماه سال 1402 شمسی معادل 2023 میلادی: 200 دلار، قیمت هر اونس طلا 1965.20 دلار (ماه پنجم میلادی را لحاظ کردم یعنی می بدلیل همان پرداخت حقوق در انتهای ماه).
بر اساس داده هایی که مشاهده میکنید حقوق یک معلم در دوران قاجار حقوق یک معلم کمی بیشتر از یک اونس طلا (معادل 31.1 گرم طلای 24 عیار) بوده و در زمان پهلوی نیز بیش از یک و نیم اونس طلا اما در زمان جمهوری اسلامی حدود یک دهم اونس طلا بوده است!. این یعنی کاهش در خور توجه ارزش حقوق معلمین در دوران حکومت جمهوری اسلامی و افزایش رفاه آنان در دوران پهلوی به نسبت حکومت قاجار و بنابراین اگر حکومت پهلوی دوام می یافت رفاه معلمین ازینی که در حال حاضر هست چه بسا بطرز مشهودی بیشتر می بود.
شما خواننده محترم البته با قیمت سکه هم میتوانید حقوق ها را مقایسه کنید چنانچه سکه تمام بهار آزادی در حکومت جمهوری اسلامی با وزن 8 گرم و 135 سوت و طلای 22 عیار (طلاین، بی کد) معادل سکه پهلوی در دوران حکومت محمد رضا شاه با وزن 8 گرم و 133 سوت و طلای 22 عیار هست (شبکه اطلاع رسانی، 3618) بنابراین ملاک ما برای مقایسه قیمت سکه پهلوی در سال 1350 و سکه تمام بهار آزادی در سال 1402 خواهد بود ولی مقایسه شما تفاوت درخور توجهی نخواهد داشت نسبت به مقایسه ارزش هر اونس طلا و در هر حال نمیتواند بلایی را که این وضعیت اقتصادی بر سر مردم ایران با مصداق قشر معلمین به نسبت حکومت پهلوی دوم در زمینه ارزش حقوق ماهانه آورده است بپوشاند.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.