مکتب رئالیسم

بسم الله الرحمن الرحیم

در این قسمت میخواهیم کورش را در این دو کتاب که از یک نویسنده است بررسی کنیم:

الف: تاریخ گزیده (قرن هشتم هجری قمری)

ب: نزهة القلوب (قرن هشتم هجری قمری)

نویسنده: حمدالله بن تاج‌الدین ابی‌ بکر بن حمد بن نصر مستوفی قزوینی معروف به حمدالله مستوفی

در این دو کتاب درباره کورش میخوانیم:

تاریخ گزیده:

نزهة القلوب، صفحه 53:

..........................................................................................................................

نتیجه گیری قسمت بیست و چهارم

1 : مستوفی در تاریخ گزیده بیان میکند که اسرائیلیان بهمن بن اسفندیار را همان کورش میخوانند و این سخنی بود که حمزه اصفهانی هم از قول اسرائیلیان بیان کرد و سپس خود حمزه اصفهانی آنرا رد کرد، اما در تواریخ دیگری که قسمت های قبل بررسی کردیم دیدیم که برخی کورش را زیر دست بهمن بن اسفندیار خوانده بودند . در هر صورت ، مستوفی در تاریخ گزیده به نقل از یهودیان کورش را همان بهمن بن اسفندیار میخواند و نه دیدگاه خودش این است و نه حتی آنرا تأیید میکند و یا نمیگوید در تواریخ ایرانی این چنین چیزی است چنانچه در تواریخ یونانی و ایرانی این چنین چیزی وجود ندارد .

2 : در نزهة القلوب مستوفی سخن از یکی از پادشاهان ایران میزند و سپس بیان میکند که بنی اسرائیل وی را کوشک و فارسیان وی را گودرز اشغانی میخوانند . این کوشک جدای از آن کورش است چرا که خود مستوفی در تاریخ گزیده بیان کرد که یهودیان مراد از بهمن بن اسفندیار را کورش میخوانند و نه مراد از گودرز اشغانی را و اینکه مصصح گفته این کوشک نامش کورش است جای تعجب دارد چون ما دو گودرز در شاهان ایران داریم که هردو برای زمان سلسله اشکانیان اند و کورش نامی از پادشاهان اشکانیان نیست . همچنین یک گودرز دیگر هم از پهلوانان شاهنامه است اما در زمان کیخسرو بن سیاوش بوده است و نه سلسله اشکانیان [ کیخسرو از پادشاهان سلسله کیانیان است و اشکانیان در تواریخ ایرانی بعد از فتح ایران و از بین رفتن سلسله کیانیان توسط اسکندر اند ] . بنابراین این کوشک اگرهم نامش ربطی به کورش داشته باشد برای زمان اشکانیان است و ربطی به کورش مد نظر ما ندارد .

3 : در هیچ یک از این دو کتاب وجود سلسله ای به نام هخامنشیان وجود ندارد.

مستوفی پادشاه بودن کورش را تأیید نکرده و آنرا قبول ندارد و به نقل از منابع یهود میگوید بهمن بن اسفندیار را اسرائیلیان کورش میخوانند .