مکتب رئالیسم

بسم الله الرحمن الرحیم

در این قسمت میخواهیم کوروش دوم را در دو کتاب «قصص الأنبیاء المسمی بالعرائس» (قرن پنجم هجری قمری) از «ابواسحاق احمد بن محمد بن ابراهیم نیشابوری» معروف به «ثعلبی» و «الجامع لأحکام القرآن، والمبین لما تضمن من السنة وأحکام الفرقان» معروف به «تفسیر قرطبی» (قرن هفتم هجری قمری) از «ابوعبدالله، محمد بن احمد بن ابوبکر بن فَرْح انصاری خزرجی‌ اندلسی قرطبی» بررسی کنیم.

ما پیشتر کوروش دوم را در تفسیر ثعلبی بررسی کرده بودیم و اینجا در کتاب تاریخی ثعلبی میخواهیم بررسی اش بکنیم و در آن سه نام «کربن» و «کردوس» و «یوشک» را می بینیم که صرفاً اولی و سومی گویا کوروش اند و دومی یعنی «کردوس» گرچه شاه بابل است لکن ربطی به کوروش مد نظر ما ندارد:

در اینجا ما «کربن بن حرسو بن شیر بن أصهیل» را می بینیم که هفتاد سال پس از تخریب بیت المقدس بدست بخت النصر در زمان وی بیت المقدس احیا میشود و این کربن فرمانده زیر دست بهمن بن اسفندیار شاه کیانی ایران در بابل بوده است.

در اینجا کردوس نامی را می بینیم که شاه بابل بوده و بعد ازینکه یهودیان حضرت یحیی (ع) را به شهادت میرسانند وی بهمراه بابلیان و سپاهیانش بر یهودیان مسلط شده و یهودیان را میکشد و... مسلط شدن کردوس بر یهودیان بعد از واقعه بخت النصر بوده است [بخت النصر در زمان ارمیا نبی (ع) بیت المقدس را تخریب میکند]. یعنی در اینجا کردوس منجی یهودیان نیست بلکه در همان سلسله شاهانی است که در قالب عذاب بر یهودیان مسلط میشوند.

در اینجا گفته میشود بخت النصر بیت المقدس را تخریب کرد و از بنی اسرائیل کشت و به بابل بردشان اما پس از آنکه هفتاد سال از مرگ ارمیا (ع) میگذرد خداوند فرشته ای را به سوی پادشاهی از پادشاهان فارس میفرستد که نامش «یوشک» بوده و به وی دستور میدهد که قوم خود را بسیج کند و برای آباد کردن اورشلیم و سرزمین های اطرافش اقدام کند. این یوشک همان کربن است چون در روایت اول گفته شد کربن هفتاد سال پس از تخریب بیت المقدس بدست بخت النصر آنرا آباد میکند اینجا هم با توجه به اینکه تخریب بیت المقدس بدست بخت النصر در زمان ارمیای نبی (ع) بوده و گفته شده هفتاد سال پس از فوت ارمیا این هفتاد سال همان هفتاد سال مربوط به روایت کربن باید باشد فلذا کربن آباد کننده بیت المقدس همین یوشک است با این تفاوت که کربن فرمانده بابل بصورت زیر دست شاه ایران بهمن بن اسفندیار بوده ولی یوشک خودش شاه ایران بوده است.

در تفسیر قرطبی هم صرفاً راویت اول ثعلبی نقل شده لکن بجای «کربن» نام کوروش بصورت «کوسک» آورده شده که محقق در پاورقی تذکر میدهد:

نتیجتاً در تاریخ ثعلبی همان روایت تفسیر طبری و سیوطی و تفسیر خود ثعلبی نقل شده که کوروش پادشاه فارس است و بعد از بخت النصر بیت المقدس را آباد میکند لکن در اینجا به دو صورت کربن نامی که زیر دست بهمن بن اسفندیار است و یوشک نامی که شاه فارس است آورده شده. این یوشک و کربن هم با کوروش دوم مورخین یونانی از نظر بازه زمانی و... اختلاف دارد.