مکتب رئالیسم

بسم الله الرحمن الرحیم

بنابر نقل دیودورس سیسیلی عنوان میشود اسکندر کبیر بنا به تحریک معشوقه ای بنام تائیس حین برگذاری جشن در تخت جمشید در حالت مستی اقدام به آتش زدن تخت جمشید بعنوان بنایی به یادگار مانده از امپراطوری که آنرا فتح کرد میکند (کتابخانه تاریخی، دیودورس سیسیلی، کتاب هفدهم، فصل هفتاد و دوم) باید بدانید رفتاری مشابه و در مقیاسی بزرگتر را کوروش دوم با بناهای بجا مانده از نبونئید انجام میدهد و نکته جالبتر آنکه گزارش این مقوله نه در روایت مورخین که در سند باستان شناسی هست که تازه بر علیه نبونئید و در زمان کوروش دوم به نگارش درآمده و بهیچ روی کاتبانش ذره ای عداوت نسبت به کوروش نداشته و بالعکس در جهت پروپاگاندای کوروش دوم بر علیه نبونئید آنهم در زمان خود کوروش دوم آنرا به نگارش درآورده اند اما نکاتی که در آن زمان از اعمال کوروش بر علیه نبونئید مثبت تلقی میشده ولی در زمان حال خیر، نیز در آن به چشم میخورد [مثل داریوش دوم که افتخار میکند مردم پارت را قتل عام کرده (در کتیبه بیستون) در حالیکه امروزه این مقوله امری منفی تلقی میشود].

از اسناد باستان شناسی همچون استوانه کوروش و کتیبه دیگری مربوط به اوروک بر می آید که وی معابدی همچون معبد سین خدای ماه را بازسازی کرده و نیز اقدام به تکمیل بازسازی دیوار دفاعی ایمگور-انلیل که شاه قبلی در پی بازسازی آن بود آورده است [بازسازی این دیوار طبیعی بود چون بابل دیگر جزء قلمرو کوروش شده بود و می بایست به فکر استحکامات آن نیز باشد] و هیچ خبری از اهتمام یا توجه به وی به بناهای سلطنتی نبونئید نیست که بگوییم محتوای شعر نبونئید در تضاد با دیگر اسناد هست [بازسازی معابد هم در راستای جلب نظر کاهنان و شاید اعتقادات خود وی بوده و ربطی به این ندارد بخواهیم تعمیمش بدهیم به بناهای سلطنتی و...].

بنابر ترجمه ای که ازین سند باستان شناسی در وبسایت لیویوس بر اساس ترجمه جیمز پریچارد باستان شناس مشهور آمریکایی درج شده (بنگرید به اینجا) در ستون ششم بندهای چهارم و پنجم میخوانیم:

Nabonidus' deeds Cyrus effaced and everything Nabonidus constructed, all the sanctuaries of his royal rule Cyrus has eradicated, the ashes of the burned buildings the wind carried away.

Nabonidus' picture he effaced, in all the sanctuaries the inscriptions of that name are erased. Whatever Nabonidus had created, Cyrus fed to the flames!

بطور خلاصه عنوان میشود که کوروش هرآنچه که نبونئید از پایگاه های سلطنتی ساخته بود را نابود کرده و باد خاکستر آنها را با خود برد و هر آنچه نبونئید آفریده بود را کوروش طعمه آتش ساخت.

در نظر خود کوروش و نیز کاتبان این سند طبیعتاً با توجه به تهمت ها و بدگویی هایی که علیه نبونئید در ستون های قبلی این سند باستان شناسی کردند به آتش کشیدن بناها و... ای که از وی به یادگار مانده بود مقوله ای طبیعی تلقی میشده است اما اگر در حال حاضر منصفانه بنگرید این رفتار کوروش چیزی جز جنون محسوب میشود؟ مگر مرض داشت بناهایی را که آن همه از خزانه و... برایشان هزینه شده بود [طبیعتاً بناها و... مربوط به شاه یک کشور نباید بنای ساده و بی ارزشی باشند] به آتش کشید؟!.

بنابراین باستانگراهای هم وطن اگر به رفتار اسکندر مقدونی مبنی بر آتش زدن تخت جمشید بعنوان بنای سلطنتی متعلق به داریوش سوم خرده میگیرند باید قبلش به رفتار کوروش دوم مبنی بر به آتش کشیدن بناهای سلطنتی مربوط به نبونئید معترض بشوند.

پی نوشت:

از دوستم جناب آقای نوادری که در محتوای این پست کمکم کردند تشکر می نمایم.