راستی آزمایی تواریخ هرودوت (8): مورچه های طلا یاب!

بسم الله الرحمن الرحیم

 

اصلی ترین ایرادی که باستان پرستان به پدر علم تاریخ یعنی هرودوت هالیکارناسی میگیرند برخی روایت های بظاهر عجیب و غریبی میباشد که وی نقل کرده است. از آن جمله این دسته از روایت ها تیره بودن نطفه هندیان و مورچه هایی در هند هست که بزرگتر از روباه اند. پیشتر پاسخی فلسفی به بخشی ازین روایات که بنظر میرسد حاصل مشاهده مستقیم خود هرودوت نیستند دادم (بنگرید به مورد ج در اینجا) اما در این پست میخواهم از زاویه ای دیگر به این مهم بپردازم. جدای از روایت تیره بودن نطفه هندیان که شاید ریشه در روایتی واقعی (البته نه بصورت مطلق یا اکثریت) داشته است* در اینجا مورچه های بزرگ مد نظر هرودوت را بررسی خواهم کرد. هرودوت در کتاب سوم بند 102 اثر مشهور خود یعنی تواریخ میگوید:

عیار ایمان!

بسم الله الرحمن الرحیم

 

شریک بن عبدالله نخعی از فقهای قرن دوم هجری قمری که بنابر نقل برخی شیعه هم بوده است (بنگرید به اینجا) ماجرایی دارد که شهید مطهری در جلد اول داستان راستان با عنوان «سفره خلیفه» به نقل از جلد دوم مروج المذهب مسعودی آنرا نقل میکند. خلاصه ماجرای وی ازین قرار است که مهدی بن منصور خلیفه عباسی میخواسته وی عهده دار منصب قضاوت و تعلیم فرزندانش شود اما او به سبب نگاه غیر مثبتی که به دستگاه حکومت داشته ازین امر اجتناب میکرده است. روزی خلیفه وی را مجبور میکند بین سه راه قاضی یا معلم فرزندان شدن و یا خوردن نهار بر سر سفره خلیفه در دربار یک مورد را انتخاب کند. او هم شرکت در مهمانی را برمیگزیند لکن وقتی سفره مجلل دربار خلیفه عباسی را می بیند بگونه ای رفتار میکند که خوانسالار به خلیفه میگوید این مرد دیگر روی رستگاری را نخواهد دید.

کوروش نامه (80): رسوخ باستانگرایی در ترجمه استوانه کوروش دوم

بسم الله الرحمن الرحیم

 

Legends never die
افسانه ها هیچوقت نمی میرند

They become a part of you
اونا تبدیل به بخشی از تو میشن

But you’ll never see the price it costs
اما تو هیچ وقت بهایی که از این بابت پرداخت کردن را نمیفهمی

شاید هیچگاه یک بت پرست سفاک متکبر فکر نمیکرد روزی عین بت از وزیر و روحانی دینی تا دانشمند و کارگر و کارمند و نوجوان و کودک چنان از وی یاد کنند که گویی تجلی الهه ای بر روی زمین بوده و بخش اصلی هویت خیل بزرگی از همنوعان خودش بشود.

تکبر پوچ داریوش یکم

بسم الله الرحمن الرحیم

 

شاهان پارسی همچون کوروش دوم و داریوش یکم عموماً در ابتدای کتیبه هایی که ازیشان برجای مانده خود را با القابی خاص معرفی میکردند که بعضاً جزء القاب رایج میان شاهان بین النهرینی بوده است. برخی ازین القاب توجیهات خود را دارند چنانچه بعنوان مثال وقتی داریوش یکم در بند یک ستون یکم از کتیبه بیستون میگوید: «the great king, king of kings, the king of Persia [Pârsa], the king of countries (I) شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه پارس، شاه کشورها» مشخصاً منظورش از شاه شاهان پادشاه حاکمان ساتراپ ها بوده و منظورش از کشورها هم همان ساتراپ هاست.

کوروش نامه (79): دو پادشاه در اقلیمی نگنجند

بسم الله الرحمن الرحیم

 

پیشتر از تضاد احتمالی استوانه کوروش دوم با منشور نبونئید و احتمال تاریخ سازی دروغین توسط کوروش دوم پارسی سخن گفته بودم (بنگرید به اینجا) و در این پست میخواهم به مورد مشابه دیگری بپردازم. در بندهای بیستم الی بیست و دوم استوانه کوروش دوم بر اساس ترجمه ای که موزه بریتانیا از آن قرار داده است میخوانیم:

I am Cyrus, king of the world, great king, legitimate king, king of Babylon, king of Sumer and Akkad, king of the four rims (of the earth), son of Cambyses (Ka-am-bu-zi-ia), great king, king of Anshan, grandson of Cyrus, great king, king of Anshan, descendant of Teispes (Si-iš-pi-iš), great king, king of Anshan, of a family (which) always (exercised) kingship

www.britishmuseum.org/collection/object/W_1880-0617-1941

کوروش دوم میگوید:

منم کورش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه نیرومند، شاه بابل، شاه سومر و اَکد، شاه چهارگوشه جهان. پسر کمبوجیه، شاه بزرگ، شاه شهر انشان، نوه کورش، شاه بزرگ، شاه شهر انشان، از نسل چَیش پیش، شاه بزرگ شاه شهر انشان. دودمان جاودانه پادشاهی

حرمسرا در عیلام باستان

بسم الله الرحمن الرحیم

 

پیشتر بصورت مفصل طی سلسله پست هایی مربوط به خدمتکاران جنسی وجود اینان را که غالباً شاغل در حرمسرا بودند از دوران ماد تا ساسانیان بیان کرده بودم. در این پست میخواهم به یکی از اسنادی بپردازم که از آن میتوان در جهت وجود حرمسرا و خدمتکاران جنسی در دوران عیلام باستان بهره برد. تِپتی اَهَر پادشاه شوش و انشان [عنوان رایج برای خیلی از شاهان عیلام] جز پادشاهان  سلسله کیدینو در دوران عیلامی میانه در قرن پانزده الی شانزده قبل از میلاد بوده است.

اسناد باستان شناسی حجاب زنان در عیلام باستان: دوران پیشا هخامنشی (تا اواسط قرن هفتم قبل از میلاد)

بسم الله الرحمن الرحیم

 

بعد از دو پست که در آنها اسناد باستان شناسی مرتبط با حجاب زنان در دوران مادها تا ساسانیان را بطور اجمالی بررسی کرده بودم در این پست میخواهم به سراغ دوران پیشا هخامنشی و یکی از تمدن های مطرح تاریخ بشر یعنی عیلام بروم. در نهایت بر اساس سه پستی که در وبلاگ منتشر کردم میتوان نتیجه گرفت از دوران عیلامیان تا ساسانیان حجابی خیلی نزدیک به حجاب اسلامی (و در مواردی دارای اختلاف فاحش با آن) هیچگاه در ایران باستان بر اساس اسنادی که در اختیار داریم بین اکثریت مردم اعم از اشراف و رعایا و کنیزان رواج نداشته است.

تناقض به سبک باستان پرستان، مواجه با دکتر حسن محدثی گیلوایی

بسم الله الرحمن الرحیم

 

اگر خاطرتان باشد چندی پیش دکتر حسن محدثی گیلوایی (دارای دکترای جامعه شناسی) از منتقدین ناسیونالیسم مبتنی بر باستانگرایی طی نوشته هایی در کانال تلگرامی خودشان به نقد کوروش دوم و ایران باستان پرداختند که اظهارات ایشان با واکنش بشدت تند باستان پرستان و حتی باستانگرایان مواجه شد [من در وبلاگ بطور کل از عنوان باستان پرستی برای اشاره به باستان گرایان افراطی استفاده میکنم]. گرچه برخی واکنش ها مثل یادداشت زمانی مقدم در روزنامه فرهیختگان با رعایت متانت و ادب همراه بود اما از باستانگرایان سرشناسی همچون دکتر شهرام جلیلیان تا برسد به سمپات های باستان پرست بی هویت و نشان در فضای مجازی گویا واکنشی تند و سخت نسبت به اظهارات دکتر گیلوایی اتخاذ شده است.

راستی آزمایی تواریخ هرودوت (7): برآمدن آماسیس دوم

بسم الله الرحمن الرحیم

 

بنابر نقل هرودوت در کتاب سوم بندهای یکم الی دوم تواریخ خود وقتی کمبوجیه دختر فرعون مصر را به زنی خواست فرعون وقت آماسیس دوم/آمازیس دوم/اخموس دوم/Amasis II/Ahmos II از ترس اینکه دخترش خدمتکار جنسی «Concubine» کمبوجیه بشود دختر فرعون قبلی یعنی آپریس (یا Uahabra) که نامش «نی تِِتیس» بود را بجای دختر خود برای این شاه پارسی میفرستد. سپس هرودوت عنوان میکند کمبوجیه همواره دختر فرعون مصر را به نام پدرش میخواند (مرتبط با زمانیست که دیگر خدمتکار جنسی کمبوجیه شده بود) اما یکبار نی تتیس به کمبوجیه میگوید که دختر حاکم قبلی است و فرعون فعلی مصر به زور حکومت را غصب کرده و با مصریان بر ضد پدرم که ارباب وی بوده قیام میکند و پدرم را میکشد.

اسناد باستان شناسی حجاب زنان در دوران هخامنشیان (بررسی نیمه تفصیلی)

بسم الله الرحمن الرحیم

 

پیشتر در وبلاگ (بنگرید به اینجا) برای هر فرد اهل تحقیقی به ثبوت رسانیده بودم که حجاب در ایران باستان کاملاً در تضاد با حجاب اسلامیست و بطرز مشهودی سبک تر از آن بوده است. در این پست میخواهم موارد ادعایی دیگری را مرتبط با مقوله حجاب در ایران باستان بررسی کنم با این تفاوت که تمرکز این پست بر خلاف قبلی که بر ساسانیان بود بر هخامنشیان است (البته در انتهای این پست دو سند از دوران ساسانی را هم قرار خواهم داد). من در این پست از وبلاگ چند مورد از اسناد مهم را بررسی میکنم تا در نهایت شما هم بتوانید تحلیل خوبی از اسنادی که برای حجاب در ایران باستان بیان میشود داشته باشید.

محتوای آهنگ های غربی (5)

بسم الله الرحمن الرحیم

 

در این پست میخواهم ترجمه آهنگ «Coma white/اغمای سفید» از برایان هنری وارنر با نام هنری مریلین منسون [ترکیب نامهای مرلین مونرو (بازیگر مشهور) و چارلز منسون (قاتل زنجیره ای)] را قرار بدهم. این آهنگ جزء موزیک های معروف این خواننده بوده که به کرات توسط پلتفرم ها مختلف از آن استفاده شده است. مریلیون منسون در ادبیات رایج داخل کشور عموماً شیطان پرست نامیده میشود لکن من سند معتبری دال بر این مقوله ندیدم. منسون در زمانی از طرف آنتوان لاوی بنیانگذار کلیسای شیطان کشیش افتخاری این کلیسا شد لکن آنطور که بعداً در مجله قهرمان میخوانیم این چیزی نیست که بتواند وی را شیطان پرست معرفی کند (بنگرید به اینجا).

بررسی مجازات قفس شیر در دوران پهلوی دوم

بسم الله الرحمن الرحیم

 

آیت الله سید احمد خاتمی در خطبه های نماز جمعه تهران به تاریخ سیزدهم بهمن ماه 1402 طی سخنانی ابراز داشت:

نسل بعد از انقلاب ندیدند که چه‌ها به این ملت گذشت. اوضاع چنین بود که اگر به شاه نمی‌گفتند اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر به جرم اهانت به زندان می‌افتادند. حتی اجازه نمی‌دادند که بر منبر‌ها نام امام به زبان بیاید.
حتی برخی از مخالفان شاه را در قفس‌های شیر‌های گرسنه باغ وحش می‌انداختند. در این رابطه آیت الله فاضل لنکرانی می‌گوید کسانی که قدر نظام جمهوری اسلامی را نمی‌دانند به این خاطر است که طاغوت را ندیده‌اند و خبر ندارند در آن دوره سیاه چه خبر بوده است و استبداد و دیکتاتوری حرف اول را میزد (1).

پدر علم تاریخ و تهمت ایران ستیزی، پلوتارک پاسخ میدهد

بسم الله الرحمن الرحیم

 

به کرات شاهد روا داشتن تهمت ایران ستیزی به هرودوت از سوی باستان پرستان به منظور ابطال مبنایی برخی روایات تواریخ هرودوت که از آن در نقد هخامنشیان یا... میتوان استفاده کرد بوده ایم. فارغ ازینکه این مقوله وجه آکادمیکی ندارد اما میخواهم از منظر پلوتارک این تهمت را بررسی کرده تا ببینیم در نظر این نویسنده یونانی که با اثر هرودوت آشنایی خوبی داشته آیا هرودوت یک متعصب یونانی ایران ستیز بوده یا بالعکس، نوشته هایش رنگ و بوی بربر (غیر یونانی) دوستی را میدهد؟!.